معرفی رشته فیزیوتراپی

معرفی رشته فیزیوتراپی
Physiotherapy

تعریف و تاریخچه: واژه فیزیوتراپی از دو کلمه "فیزیو به معنای فیزیولوژیک، جسمانی و طبیعی" و "تراپی به معنای درمان" ساخته شده ‌است. فیزیوتراپی شیوه‌ای از درمان بیماری‌ها و اختلالات عصبی-عضلانی-اسکلتی است که از تجهیزات مکانیکی، جریان‌های الکتریکی، مانورهای دستی، تمرین درمانی، نور، لیزر، ماوراء صوت، پرتوهای ماوراء بنفش، مادون قرمز، میدان مغناطیسی و عوامل فیزیکی دیگر استفاده می کند و هدف آن، پیشگیری از بیماری‌ها، درمان، توانبخشی و بالا بردن سطح سلامت می‌باشد.
تا سال ۱۹۴۵ میلادی افرادی به عنوان تکنسین فیزیوتراپی و جزئی از توانبخشی، در بخشهای بازپروری و بازتوانی فعالیت می کردند. اما بعد از آن فیزیوتراپی مدرن شکل گرفت و فعالیت ها شامل درمان هم شد. روند تغییر ادامه یافت و بعد از سال ۲۰۰۰ میلادی، در بسیاری از کشورها مانند آمریکا، استرالیا، هند، پاکستان، انگلستان، کانادا، هلند و .... بصورت دکترای حرفه ای فیزیوتراپی درآمد. واقعیت این است که فیزیوتراپی به دلیل دیدگاه های جدید خود از قالب توانبخشی محض نیز خارج شده و به عنوان عضوی در انواع گروه‌های چندرشته‌ای شناخته می‌شود.
ابزار و عملکرد: با توجه به ارتباط بین سیستم های بدن، درمان های فیزیوتراپی مستقیم یا غیر مستقیم، باعث بهبود عملکرد فیزیولوژیک سیستم های مختلف بدن نیز می‌شود. به عنوان مثال فیزیوتراپی دستگاه تنفسی، موجب بهبود درصد گازهای خون و تغییر میزان اسیدیته آن شده و به دنبال آن بهبود سطح هشیاری می شود.
در علم فیزیوتراپی، تسلط بر آناتومی، کینزیولوژی ( حرکت‌شناسی) و فیزیولوژی حرکت از اهمیت بیشتری برخوردار است. برهمین اساس فیزیوتراپی به عنوان درمان علمی و بر پایه تحصیلات عالی و بالینی بوده و همزمان با توسعه دانش پزشکی به یکی از ارکان درمان های نوین پزشکی تبدیل شده است.
اصلی ترین هنر و تخصص فیزیوتراپیست توانایی انجام مهارتهای دستی و حرکت درمانی است که در جهت پیشگیری از بسیاری بیماریها و درمان و توانبخشی افراد جامعه بکارگرفته می شود. همراه با این تکنیک ها از خواص مدالیته های مختلف، امواج صوتی، میدان های مغناطیسی، لیزر، شاک ویو، امواج رادیویی و خواص درمانی آب، سرما و گرما نیز استفاده می شود تا دستیابی به این اهداف آسانتر گردد.
این نوع از درمان ها منحصراً توسط فیزیوتراپیست های فارغ التحصیل از دانشکده های توانبخشی انجام می شود که آموزشهای علمی را طی کرده و درمانهای بالینی را بخوبی فراگرفته اند. دیدگاه منحصربه فرد فیزیوتراپیست از بیمار و شناخت ویژه اش از عملکرد و ساختار طبیعی بدن در کنار معاینه و ارزیابی دقیق، به وی این توانایی را می دهد تا بیماران را در جهت رسیدن به اهدافی مانند پیشگیری از بیماریها, تطابق افراد با محیط کار, افزایش سطح کیفیت زندگی افراد, کاهش نیاز به برخی جراحی ها و درمانهای دارویی طولانی مدت که عوارضی نیز درپی دارند سوق دهند.
روشهای درمانی فیزیوتراپی دارای شواهد و پایه علمی و تحقیقاتی تخصصی بوده و با درمان هایی مانند طب فیزیکی، کایروپراکتیک، طب سنتی، ورزش درمانی و ماساژدرمانی، اگرچه در برخی موارد جزئی نقاط مشترکی دارند، متفاوت می باشد.
روش های درمانی: درمان در فیزیوتراپی به طور کلی به سه گروه اصلی تقسیم می‌شود:
تمرین درمانی: فیزیوتراپیست به وسیله تجویز، اجرا و آموزش تمرین های درمانیِ خاص و تمرین در آب (آب‌درمانی)، اقدام به درمان بیمار و افزایش سطح سلامت وی می‌کند.
الکتروتراپی: در الکتروتراپی، درمان به وسیله دستگاه های ویژه انجام می‌شود. این دستگاه ها معمولاً امواج خاصی را که همگی به شکل خاصی تولید شده، تغییر داده و مدوله می‌کنند.
مهارتهای درمان با دست: که با دستان توانمند فیزیوتراپیست ها انجام می شود و با استفاده از تکنیک های پیشرفته و به روز دنیا مانند، [1]MET، [2]PRT، نورودینامیک، ماساژهای اورتوپدیک، MFR[3] و ...... از آلام دردمندان می کاهد.
حیطه های کاربرد: مهمترین حیطه‌های فعالیت فیزیوتراپی موارد زیر است:

بیماریهای سیستم عضلانی – اسکلتی (ارتوپدی)
بیماریهای سیستم قلبی، عروقی و تنفسی
بیماریهای سیستم اعصاب محیطی و مرکزی
بیماریهای پوستی و سوختگی ها
درد و کنترل درد
بیماریهای شغلی و اختلالات پاسچر
بیماری های زنان و زایمان و اختلالات کف لگن
بیماری های کودکان
آسیب های ورزشی

پیشگامی فیزیوتراپیست‌ها در سیستم‌های بین‌المللی سلامت
عناصری که توانسته‌ فیزیوتراپیست ها را در کشورهای مختلف تبدیل به عناصر پیشرو و در ذات خود مدیری شایسته برای بهبود سلامت کند عبارتند از :

بیمار محوری
درمان مبتنی بر شواهد
آشنایی با کاربرد اصول مدیریت در فرایند درمان
مشارکت بیمار در درمان به عنوان یک عضو در تیم درمان
دیدگاه کلی نگری به بیمار و بیماری
نگاه ویژه به سبک زندگی بیمار
دیدگاه اقتصادی
غیرتهاجمی بودن
اعتقاد به بهبود فرایندها در سیستم‌های سلامت
یکپارچه دیدن خطوط پیشگیری، درمان و توانبخشی در سیستم سلامت
تغییر الگوی بیماری
آشنایی با تئوری‌های مبتنی بر حرکت

از بین این ویژگی‌ها، مهمترین عناصری که فیزیوتراپی را مقبول و مطلوب آحاد جامعه نموده است، دیدگاه بیمارنگر به جای بیماری نگر، غیر تهاجمی بودن، دیدگاه سلامت‌نگر و کل‌نگری آن می باشد.
وظایف فیزیوتراپیست: فیزیوتراپیست می تواند با مدرک کارشناسی فیزیوتراپی (BSPT)، کارشناسی ارشد فیزیوتراپی (MSPT)، دکترای حرفه‌ای فیزیوتراپی (DPT) و دکترای تخصصی فیزیوتراپی (PhD) در کلینیک های درمانی به عنوان مسئول فنی و درمانگر انجام وظیفه کند.
وظایف فیزیوتراپیست به شرح زیر است:

تشکیل پرونده جهت بیماران فیزیوتراپی
ثبت کلیه نکات مربوط به بیمار و مراحل درمان و کلیه وقایع در حین درمان
آموزش و توصیه به بیماران و همراهان آنها
شرکت در بازآموزی‌ها بطور سالیانه و ارائه مدارک مربوطه
رعایت اصول اخلاق حرفه‌ای
بررسی و معاینه انفرادی و گروهی نقص‌های بالقوه یا بالفعل، محدودیتهای عملکردی و ناتوانایی ها
تشخیص محدودیتهای حرکتی، ناتوانی ها یا بیماری‌ها
طراحی و برنامه ریزی برای درمان
ارائه مشاوره به بیمار
اجرای مداخلات درمانی مانند: منوال تراپی، الکتروتراپی، تمرین درمانی، هیدروتراپی، ...
ارزیابی پیشرفت بیمار
ثبت مراحل درمان
تهیه گزارش درمان در پایان آخرین جلسه درمانی جهت ارائه به پزشک ارجاع دهنده

آینده فیزیوتراپی: آنچه مسلم است درمان های غیرتهاجمی که بر شواهد مستحکم پایه گذاری شده اند، نقش انکارناپذیری در بهبود سطح سلامت جامعه خواهند داشت. درمانی کم هزینه، کم عارضه و مؤثر مانند فیزیوتراپی، با سرعت هرچه تمام تر ارتقاء یافته و بیش از پیش مورد اقبال جامعه قرار خواهد گرفت.

[1] Muscle Energy Technique

[2] Positional Release Therapy

[3] Myofascial Release

برچسب ها :